Teoria przywiązania została stworzona przez Johna Bowlby’ego. Przywiązanie kształtuje się już w najwcześniejszym dzieciństwie i kształtuje rozwój w ciągu dalszego życia. Można powiedzieć, że jakość relacji osoby jako małego dziecka z najbliższym opiekunem jest swego rodzaju wzorcem, na podstawie którego tworzy ona więzi w wieku dorosłym.
Wyodrębniono następujące podstawowe style przywiązania:
- styl oparty na poczuciu bezpieczeństwa – dziecko ufa opiekunowi, czuje się bezpiecznie, ma odwagę do poznawania otoczenia i nawiązywania kontaktów międzyludzkich; w późniejszym życiu osoba taka ma zaspokojoną potrzebę bezpieczeństwa, więc potrafi tworzyć bardziej satysfakcjonujące relacje z innymi i odczuwa więcej pozytywnych emocji w związkach; mniej boi się bliskości lub porzucenia;
- styl nerwowo-ambiwalentny (lękowo-ambiwalentny) – dziecko boi się rozstania, potrzebuje stałego potwierdzenia obecności opiekuna, a zarazem reaguje złością na jego pojawienie się; może tak się dziać nawet wtedy, gdy opiekun (zwłaszcza matka) jest obecny; wynika to z niekonsekwencji w reagowaniu na potrzeby dziecka; w wieku dorosłym taka osoba nie ma pewności, czy jest kochana przez innych, potrzebuje sygnałów, ze jest akceptowana przez otoczenie, a jednocześnie obawia się, że może osaczać i odstraszać innych;
- unikający styl przywiązania – wynika z poczucia odrzucenia w dzieciństwie wskutek karania za próby zbliżenia się albo częstej nieobecności lub niedostępności psychicznej obiektu przywiązania; w wieku dorosłym prowadzi to do unikania bliskości i intymności w relacjach z ludźmi i zaprzeczania potrzebie więzi, co jest kompensowane jedynie przelotnymi związkami; takie osoby mają też skłonność do nadmiernego koncentrowania się na pracy;
- niektórzy badacze wyróżniają jeszcze zdezorganizowany styl przywiązania – polega on na chaotycznym i nieadekwatnym sposobie poszukiwania bliskości opiekuna; zdarza się to w sytuacji, gdy opiekun jest zagrożeniem dla dziecka; w późniejszym życiu nie umie się ono wyzwalać z trudnych relacji sprawiających cierpienie i opartych na przemocy.
U większości osób styl przywiązania w ciągu życia jest dość stabilny. Może jednak zmienić się wskutek istotnych wydarzeń. Na przykład osoba, która wejdzie w trudną emocjonalnie relację, może przejść ze stylu bezpiecznego na lękowo-ambiwalentny. I odwrotnie – osoba, która wcześniej wykazywała styl lękowy, może przejść na bezpieczny, jeśli podda się psychoterapii lub doświadczy długiej, stabilnej relacji z osobą o bezpiecznym stylu przywiązania.
Testy psychologiczne wykazują, że osoby, w których rodzinach występował problem alkoholowy (tzw. dorosłe dzieci alkoholików), mają wyraźnie wyższe wyniki w skali unikającego i lękowo-ambiwalentnego stylu przywiązania w porównaniu do grupy kontrolnej.