Dieta paleolityczna zyskuje coraz szersze grono entuzjastów. W odróżnieniu od większości diet, jej głównym celem nie jest wcale odchudzanie, a przestawienie się na zdrowy styl życia. To powrót do sposobu żywienia naszych przodków: myśliwych-zbieraczy. Twórca diety paleo, prof. Loren Cordain, przekonuje, że nasz organizm został genetycznie zaprogramowany na taki właśnie rodzaj żywienia.
Na jakich produktach opiera się dieta paleo?
Człowiek paleolityczny jadł wszystko to, co udało mu się zebrać i upolować. Nie hodował bydła, więc nie spożywał też mleka, nie uprawiał zbóż ani roślin strączkowych. Nie znał jeszcze przetworzonego cukru ani soli. Jego jadłospis opierał się na mięsie wolno żyjących zwierząt, ryb i owoców morza. Miał dostęp do owoców, warzyw, orzechów, ziół i przypraw, a także miodu i naturalnych tłuszczów.
Zwolennicy diety pierwotnej przekonują, że z racji tego, iż ludzki genom nie zmienił się tak radykalnie od epoki kamienia łupanego, stosowanie dawnych nawyków żywieniowych nie jest w stanie nam zaszkodzić. Przeciwnicy z kolei wysuwają argument, że współcześnie jesteśmy już przystosowani do różnorodności spożywanych produktów.
Jak stosować dietę paleolityczną obecnie?
Założeniem diety człowieka jaskiniowego jest dostarczanie organizmowi produktów z dziko rosnących roślin i wolno żyjących zwierząt. Dzisiejsze realia szybko studzą nasz zapał – zdecydowana większość owoców, warzyw i mięsa jest uprawiana i hodowana. Możemy więc stosować jedynie zbliżoną wersję diety naszych przodków – chude mięso, ryby, owoce i warzywa z hodowli i upraw ekologicznych. Polecane zresztą przez lekarzy na całym świecie bez względu na rodzaj stosowanej diety.
Poza odpowiednimi nawykami żywieniowymi dieta paleo kładzie nacisk na aktywność fizyczną. Myśliwi z epoki kamienia łupanego byli bardzo aktywni, tego wymagało od nich zdobycie pożywienia.
Zalety diety pierwotnej
Dieta pierwotna niewątpliwie działa w zgodzie z naturą. Według jej autora, obniża ryzyko chorób serca, nadciśnienia i stanów zapalnych. Zapewnia sprawność fizyczną i pomaga osiągnąć prawidłową masę ciała. Ponadto eliminuje spożycie cukru, zastępując go dzikim miodem lub cukrem palmowym. Prowadzi więc do stabilizacji poziomu cukru we krwi, co z kolei ogranicza występowanie napadów głodu. Poprawia trawienie i pracę układu pokarmowego, poprzez ograniczenie wysokoprzetworzonych, bogatych w rafinowany cukier produktów. Przyczyniają się one bowiem do zaburzeń flory bakteryjnej jelit i procesów trawiennych.
Paleolityczne nawyki żywieniowe zakładają dostarczanie organizmowi orzechów i chudego mięsa – źródła tłuszczów, które wpływają na poprawę procesów myślenia. Jest to dieta wysokoenergetyczna, bogata w składniki odżywcze, dostarcza tym samym energii, poprawia wygląd włosów, skóry i paznokci. Wyklucza spożywanie produktów mlecznych i glutenu, które zaliczane są dziś do głównych alergenów pokarmowych, przyczyniając się w ten sposób do ograniczenia występowania alergii.
Wreszcie, mimo że odchudzanie nie jest jej głównym celem, sprzyja spadkowi wagi. Dieta ta może być łatwo modyfikowana w zależności od indywidualnych potrzeb. Przygotowując posiłki możemy tak dobrać składniki, aby była nisko lub średniowęglanowa, średniobiałkowa bądź wysokotłuszczowa. Pomaga to zredukować tkankę tłuszczową, nie obciążając przy tym nerek, co ma miejsce w przypadku diet wysokobiałkowych.
Istotną zaletą diety paleo jest brak konieczności rezygnacji z mięsa i ryb, co jest często wymaganiem innych diet, a także brak ograniczeń w zakresie wielkości i częstości posiłków. Nie musimy też unikać tłuszczów. Należy tylko zwrócić uwagę na jakość – unikajmy „złych” tłuszczów, jedzmy chude mięso.
Wady żywienia paleolitycznego
Po serii zachwytów trzeba zadać sobie pytanie: Czy dieta człowieka jaskiniowego rzeczywiście nie ma żadnych wad? Jej zwolennicy twierdzą, że nie. Specjaliści zwracają jednak uwagę na duże trudności w długotrwałym jej stosowaniu, a to z uwagi na ograniczenia, jakie stawia. Poza tym, mimo korzystnych zaleceń, jakimi jest spożywanie warzyw, owoców i chudego mięsa, odrzuca ona całkowicie rośliny strączkowe i produkty pełnoziarniste. Te natomiast polecane są przez lekarzy i dietetyków jako bardzo wartościowe. Może też powodować braki wapnia i witaminy D, zachodzi więc konieczność ich uzupełniania.
Pamiętajmy też, że brak jest aktualnie długoterminowych badań, które pozwoliłyby na porównanie skutków diety pierwotnej dla organizmu z innymi dietami.