Dieta ketogeniczna to jedna z najmodniejszych ostatnio metod redukcji masy ciała. Jednak jak każda dieta odchudzająca budzi kontrowersje. Zwolennicy chwalą ją za szybkie efekty i za wspomaganie w leczeniu np. cukrzycy i insulinooporności poprzez regulowanie wydzielania insuliny oraz nadciśnienia. Przeciwnicy zwracają uwagę na skutki uboczne, które mogą prowadzić nawet do rozregulowania pracy jelit i gospodarki hormonalnej.
W diecie ketogenicznej 80-90 proc. wszystkich spożywanych produktów stanowią tłuszcze, a pozostałą część, czyli 10-20 proc. węglowodany i białko, podczas gdy w standardowej diecie węglowodany stanowią 50 proc., białka 15 proc., a tłuszcze 35 proc. wszystkich posiłków. Proporcje rzeczywiście bardzo się różnią. Ponieważ dostarczanych węglowodanów jest tak mało, organizm zaczyna pobierać energię z magazynowanych tłuszczów. Glukoza, która przestaje być głównym źródłem energii, jest wykorzystywana przez układ nerwowy. To powoduje spadek glikogenu, co z kolei prowadzi do redukcji ilości wody, którą wiązał glikogen gromadzony w mięśniach. Następuje spadek masy ciała. Przez pierwsze 2-3 miesiące stosowania diety czujemy się lekko i mamy więcej energii. Nasze samopoczucie się poprawia.
Dodatkowym argumentem za stosowaniem tej diety jest jej pozytywny wpływ na osoby chorujące na padaczkę, szczególnie dzieci zmagające się z padaczką lekooporną. Wskazaniami do stosowania diety ketogenicznej są też inne schorzenia, takie jak: zespół Retta, zespół Dravet, zespół Doose czy stwardnienie guzowate. Zwolennicy są zadowoleni, że w początkowej fazie stosowania dieta ketogeniczna ogranicza apetyt na słodycze, zapewnia na długi czas uczucie sytości, redukuje obrzęki i pomaga pozbyć się dolegliwości trawiennych, np. wzdęć.
A teraz o wadach. Po początkowym okresie euforii, spadku masy ciała i wyśmienitego samopoczucia wszystkie te objawy mijają. W ich miejsce pojawiają się spadek energii, kłopoty z koncentracją, zmęczenie, permanentna ochota na słodycze, problemy trawienne, częstomocz. Wśród potencjalnych skutków ubocznych wymienia się rozregulowanie perystaltyki jelit i ciągłe bóle brzucha, spowodowane dużą ilością spożywanych tłuszczów, a także ryzyko rozwoju kamicy moczanowej i zwiększenie ilości kwasu moczowego we krwi, co jest stanem alarmującym. Mogą też pojawić się m.in. zawroty głowy, ospałość czy zaparcia. Należy pamiętać, że jak każda dieta, również ta nie jest bezpieczna dla wszystkich. Nie powinny jej stosować osoby z chorobami nerek, wątroby i trzustki.
Jeśli już chcemy wypróbować dietę ketogeniczną, powinniśmy robić to pod kontrolą lekarza i dietetyka. Zwrócić wówczas należy uwagę na jakość tego, co spożywamy – jeśli produkty o dużej zawartości tłuszczu, to jak najmniej przetworzone, jeśli białko, to z mięsa ze sprawdzonych hodowli (to samo dotyczy jaj), jeśli węglowodany, to z owoców i warzyw. Jak przy każdej diecie, należy przede wszystkim zachować umiar i zdrowy rozsądek. Tym bardziej, że dieta ketogeniczna została uznana przez amerykański miesięcznik U.S. News (słynący z publikowania corocznych rankingów) drugą najgorszą dietą 2021 r., zaraz po diecie Dukana.