Dla wielu osób mleko wydaje się być podstawowym składnikiem codziennego jadłospisu. Najpowszechniejsze jest mleko krowie, jednak bardzo często wywołuje ono uczulenie. Alergia na mleko wywołuje biegunkę, wymioty lub wysypkę. Alergenem jest laktoza, czyli cukier, będący składnikiem krowiego mleka. Na szczęście to nie oznacza rezygnacji z produktów, powstałych na bazie mleka. Można je bowiem zastąpić roślinnym odpowiednikiem.
Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów mleka. Najpopularniejsze jest mleko sojowe, które powstaje z roślin strączkowych. Można również kupić mleko zbożowe, które dzieli się na ryżowe, owsiane, jaglane oraz orkiszowe. Alternatywą jest także mleko migdałowe i gryczane, choć są to produkty trudno dostępne.
Właśnie mleko sojowe coraz częściej serwowane jest w kawiarniach, zastępując krowie mleko. Jednak należy wiedzieć, że dzieci poniżej 5 roku życia nie powinny go pić. Wynika to bowiem z niedostatecznej ilości witamin, potrzebnych do rozwoju dzieci. Z tego też powodu mleko sojowe ma zarówno swoich zwolenników, jak i oponentów.
Zaletą tego produktu jest bogactwo białka oraz właściwy poziom wapnia i fosforu. Mleko sojowe to również źródło wielu witamin, szczególnie witaminy B6 oraz kwasu foliowego. Poza tym różne badania wskazują, że mleko sojowe przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi. Jednak mleko sojowe w porównaniu z mlekiem krowim ma mniej składników odżywczych, dlatego konieczne jest ich uzupełnianie. Wadą jest też możliwość wywołania alergii przez mleko sojowe oraz negatywny wpływ na tarczycę przez długotrwałe spożywanie.
Ciekawą alternatywną dla krowiego mleka, zwłaszcza w kwestii smaku jest mleko migdałowe. Zawiera mało sodu, ale dużo potasu, dlatego osoby mające biegunkę, nadciśnienie czy choroby układu krążenia mogą je pić. Odpowiednia relacja pomiędzy wapniem a fosforem to kolejny plus mleka migdałowego. A duża zawartość błonnika ważna jest dla osób z powyższym cholesterolem oraz cierpiących na cukrzycę. Mleko migdałowe jest lekkostrawne i dietetyczne, ale nie zapewnia wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
Warto też wspomnieć o mleku owsianym, które jest źródłem węglowodanów, witamin B, E i D oraz potasu, żelaza, wapnia, fosforu, magnezu, miedzi i cynku. Mleko owsiane zwiera też karoteny. Zalecane jest dla osób, cierpiących na choroby przewodu pokarmowego.