W ostatnich latach znacznie wzrosła liczba osób zainteresowanych zdrową, ekologiczną żywnością. Zdrowy styl odżywiania stał się modnym sposobem na życie. Jednak przytłaczająca liczba produktów zdatnych do spożycia określanych jako „bio” lub „eko”, utrudnia rozpoznanie tych należących do grupy określanej jako zdrowa lub ekologiczna żywność.
Coraz częściej w sklepach pojawiają się zielone regały oznakowane napisami BIO lub zdrowa żywność w celu zwabienia klientów, a faktycznie oferowane na nich produkty nie spełniają żadnych norm zdrowej, ekologicznej żywności. Cała otoczka jest zabiegiem czysto marketingowym. Jak zatem uchronić się przed takimi praktykami? Konsument kupujący produkty żywnościowe ma obecnie dostęp do wielu informacji o nabywanym produkcie. Jednym z nich jest opis na opakowaniach.
Obowiązkowe oznaczenia żywności ekologicznej
W przypadku produktu ekologicznego etykieta musi zawierać kilka istotnych elementów:
- nazwa i kod jednostki certyfikującej, której podlega producent np. AGRO BIO TEST (RE_07/2005/PL),
- logo rolnictwa ekologicznego,
- nazwa i dokładny adres producenta, przetwórcy,
- informacja „Rolnictwo ekologiczne – system kontroli WE” lub produkt rolnictwa ekologicznego,
- „Eko Liść” nowe unijne logo produktów ekologicznych (jego stosowanie jest obowiązkowe, ale producenci mogą wykorzystywać jeszcze stare etykiety do wyczerpania zapasów),
- data przydatności do spożycia.
Jeżeli produkty ekologiczne są sprzedawane na wagę, sprzedawca powinien posiadać odpowiednie dokumenty certyfikacyjne.
Jajka z chowu ekologicznego posiadają dodatkowe oznaczenia. na początku odbicia pieczątki znajduje się cyfra „0”. Natomiast cyfry „1”, „2”, „3” odnoszą się odpowiednio do systemów chowu drobiu: 1 – wolny wybieg, 2 – system ściółkowy, 3 – system klatkowy.
Wyjątek stanowią produkty importowane z krajów trzeciego świata w przypadku, których nie ma obowiązku znakowania ich logo unijnym.
Każdy kraj posiada odrębne znaczki świadczące, że żywność została wyprodukowana bez użycia sztucznych nawozów, pestycydów z zachowaniem różnorodności biologicznej, a przede wszystkim bez organizmów modyfikowanych genetycznie i antybiotyków tak chętnie podawanych zwierzętom hodowlanym. W Polsce certyfikaty nadawane są od 2004 roku, przez 11 organizacji certyfikujących gospodarstwa ekologiczne. Certyfikat ważny jest 1 rok od wystawienia i musi w nim być wymieniony dany produkt.
Istnieje również, od 1 lipca 2010 roku, wspólnotowe logo „euroliść” wskazujące na pochodzenie surowców zawartych w produkcie z atestowanych upraw i hodowli. Może ono być stosowane także przez producentów ekologicznych spoza UE, jeśli produkty te spełniają unijne wymogi rolnictwa ekologicznego. W przypadku oznakowania produktu unijnego w logo umieszcza się oznaczenie miejsca, w którym wyprodukowano nieprzetworzone produkty rolnicze, z których wytworzono końcowy produkt i przyjmuje ono następujące formy:
- „rolnictwo UE”, gdy surowiec rolniczy wyprodukowano w UE,
- „rolnictwo spoza UE”, gdy surowiec rolniczy wyprodukowano w krajach trzecich,
- „rolnictwo UE/spoza UE”, gdy część surowców wyprodukowano w UE, a część poza UE.
Oznaczenia te mogą być zastąpione lub uzupełnione nazwą kraju, jeśli wszystkie surowce, z których wytworzono produkt, wyprodukowano w tym kraju.
Podsumowując, na etykiecie produktu ekologicznego powinno się znaleźć oznaczenie (przykład): PL-EKO-999 lub rolnictwo UE/ spoza UE.
Inwestycja w zdrowie
Kupując żywność ekologiczną mamy pewność, że przynajmniej 95% składników produktu pochodzi z gospodarstw ekologicznych kontrolowanych i nadzorowanych podczas całego procesu produkcji. Pomimo, że żywność ekologiczna nie zachowuje długo świeżości, przez co produkty te są droższe średnio o 20-40% od produktów ogólnodostępnych, to inwestycja żywieniowa się opłaca. Zgodnie z zasadą „tym jesteśmy co jemy”. Warto jednak zaznaczyć, że takiej żywności nie należy szukać w supermarketach lecz w specjalistycznych sklepach, na bazarach, bezpośrednio u producentów lub w czasie wyjazdów na wieś.